Zorgpad melanoom

Zorgpad melanoom

Wanneer uw huisarts bij u een verdachte moedervlek heeft ontdekt wordt u verwezen naar de dermatoloog. Daarna volgt u een vastgelegd traject: het zorgpad melanoom. In dit zorgpad zijn alle noodzakelijke stappen beschreven die van belang zijn voor een juiste behandeling. Daardoor weet u tijdens en na de behandeling steeds waar u aan toe bent.

Wat is een melanoom?

Herkennen van een melanoom

U kunt zelf controleren of uw moedervlekken zich ontwikkelen als een melanoom met de ABCDE-methode:

• Asymmetrie: een gezonde moedervlek is symmetrisch van vorm. Een willekeurig of grillig gevormde moedervlek kan een teken van melanoom zijn
• Border: een grillige, onregelmatige rand kan een teken zijn van een melanoom
• Color: een gezonde moedervlek is egaal van kleur. Twee of meer kleuren duidt op kwaadaardige groei
• Diameter: in de regel worden moedervlekken niet groter dan 6 mm. Wanneer een moedervlek groter is, kan het een melanoom zijn
• Evolutie: als moedervlekken veranderen in de loop van de tijd, is het altijd raadzaam naar de huisarts te gaan.

Wanneer u twijfelt over een moedervlek of vermoedt dat u een melanoom heeft, ga dan altijd naar de huisarts. Deze kan u doorverwijzen naar de dermatoloog om u zo snel en goed mogelijk te behandelen. Hoe eerder u een melanoom laat verwijderen, hoe hoger uw kans op goed herstel.

Diagnose

– Versneld traject (1e polibezoek binnen 1 dag)
Uw dermatoloog controleert de huid met het blote oog en met behulp van een dermatoscoop, een soort handmicroscoop. Op basis van dit onderzoek kan uw dermatoloog met redelijke zekerheid beoordelen of het om een melanoom gaat.

Eerste operatie

– Versneld traject diagnostische excisie van de afwijking
Wanneer er een sterke verdenking bestaat, zal de moedervlek tijdens de eerste afspraak worden verwijderd. Dit heet een diagnostische excisie en gebeurt onder plaatselijke verdoving. Eerst wordt er dan een foto gemaakt voor in uw patiëntendossier.

– Uitslag van pathologie bij verwijderen hechtingen (na 7-14 dagen)
Na verwijderen van de moedervlek wordt deze opgestuurd naar de patholoog in het UMC Utrecht. Deze beoordeelt de moedervlek onder de microscoop. De uitslag van dit onderzoek bekend op het moment dat de hechtingen worden verwijderd. De dermatoloog zal de uitslag met u bespreken.

Indien de uitslag van het microscopisch onderzoek uitwijst dat de moedervlek geen melanoom is, kan de behandeling worden afgesloten.
Wanneer het wel om een melanoom gaat zal een tweede ingreep noodzakelijk zijn. Dit heet een therapeutische excisie.

– Nazorg. Telefonisch of poli contact mbt diagnose
Binnen een week na het stellen van de diagnose neemt uw dermatoloog contact met u op. U kunt in rust alle vragen stellen en/of uw zorgen bespreken die u wellicht niet had bedacht bij het horen van de diagnose.

Tweede operatie

– Therapeutische re-excisie na 1-3 weken eerste ingreep
Als de patholoog besluit dat het een melanoom betreft, wordt direct ook de microscopische dikte bepaald: de Breslow-dikte. Aan de hand van die dikte wordt bepaald wat er vervolgens moet gebeuren. Als de Breslow-dikte kleiner of gelijk is aan 2 mm wordt 1 centimeter rondom het litteken verwijderd. In andere gevallen wordt 2 centimeter verwijderd.
Doorgaans kan ook deze ingreep onder plaatselijke verdoving plaatsvinden.
Bij Breslow dikte meer dan 1 mm wordt wordt u verwezen naar de chirurg in het Ziekenhuis voor een re-excisie.

– Uitslag van pathologie re-excisie bij verwijderen hechtingen (7-14 dagen)
Na de re-excisie wordt het materiaal weer opgestuurd naar de patholoog in het UMC Utrecht ter beoordeling. De uitslag van dit onderzoek wordt met besproken op het moment dat de hechtingen worden verwijderd.

Controle

Bij melanomen tot 1 mm Breslow-dikte zijn de vooruitzichten zo gunstig dat het niet noodzakelijk is u onder controle te houden. Meestal is er nog een eenmalige controle na ongeveer 4 maanden. U kunt dan nog eventuele vragen stellen en krijgt uitleg over hoe u uzelf kunt controleren.

FotoFinder consult

– Fotografische bodymapping d.m.v. fotofinder
Bij melanomen of bij aanwezigheid van veel moedervlekken komt u in aanmerking voor een onderzoek met de zogenoemde fotofinder, een apparaat dat behulpzaam kan zijn om eventuele veranderingen aan moedervlekken op te sporen. Wanneer u voor de eerste keer komt, worden er uitgangsfoto’s gemaakt. Indien u voor de tweede keer komt, kunnen de foto’s met elkaar worden vergeleken op verandering/vermeerdering van moedervlekken. De fotofinder heeft ook de mogelijkheid voor dermatoscopische analyse van moedervlekken. De dermatoscopie kan tevens worden vergeleken met de eerdere bezoeken.

– 2 maanden na behandeling afnemen lastmeter melanoom
Omdat de diagnose melanoom – ondanks alle uitleg – regelmatig voor onrust en angst bij de patiënt zorgt, is het belangrijk hier goede begeleiding te kunnen bieden. Het is dan beter om contact op te nemen met uw dermatoloog of huisarts. Het eerste jaar na de laatste controle kunt u zonder verwijzing van uw huisarts bij de dermatoloog terecht.
Bij de controle afspraak wordt u gevraagd een Lastmeter in te vullen. D,it is een vragenlijst om een beeld van uw eventuele huidige klachten te krijgen om de behandeling zo goed mogelijk op u persoonlijk te kunnen afstemmen.

– Nadien geprotocolleerde follow-up conform richtlijn melanoom

Vooruitzichten

De vooruitzichten bij een melanoom zijn sterk afhankelijk van de kans op het ontstaan van uitzaaiingen. Omdat de meeste patiënten in een vroeg stadium van de ziekte worden behandeld, zijn de vooruitzichten doorgaans gunstig. Hier geldt hoe dunner het melanoom, hoe groter de kans op volledige genezing.

De overleving van patiënten met een dun melanoom (dunner dan 1 mm Breslow-dikte) ligt erg hoog, tegen de 100%. Het grootste deel van de melanomen heeft gelukkig een Breslow-dikte onder de 1 mm.

Voor patiënten bestaat er ook een patiëntenvereniging. Voor meer informatie over deze Stichting Melanoom klik hier